Küresel piyasalar

Cuma piyasalarda neler oldu? Paskalya tatili nedeniyle küresel cephede spot piyasanın kapalı olduğu haftanın son işlem gününde, beklentilere paralel gerçekleşen tarımdışı istihdam verisinin etkisiyle ABD’de vadeli endekslerin alıcılı seyir izlediği takip edildi. Verinin detaylarını incelediğimizde; Mart ayı tarım dışı istihdam artışının 230K olan piyasa beklentisinin hafif üzerinde gerçekleşerek 236K seviyesinde gerçekleştiğini gözlemliyoruz. Önceki ay tarım dışı istihdam artışı 311K kişi olarak gerçekleşmişti. Mart ayı işsizlik oranı ise %3,5 olarak gerçekleşti. Beklenti %3,6 olması yönündeydi. Ortalama saatlik kazançlar ise bir önceki aya göre %0,3 artış ile beklentilere paralel yönde arttı.

Şubat ayında ortalama saatlik kazançlarda aylık bazda %0,2 artış gerçekleşmişti. Ortalama saatlik kazançlar Mart ayında yıllık bazda %4,2 artarak %4,3 olan beklentinin hafif altında kaldı. Önceki ay yıllık bazdaki artış %4,6 olmuştu. Ilımlı artış kaydeden istihdam artışına, Haziran 2021’den bu yana en düşük artışını kaydeden ortalama saatlik kazançlar verisinin eşlik etmesinin piyasalarda risk algısını güçlendirdiği takip edildi. Güçlenen risk algısı ışığında %3,41 seviyesini test eden ABD 10 yıllık tahvil faizleri %3,39 seviyesinden kapandı. 2 yıllık tahvil faizler ise %3,98 seviyesine yükseldi. Bugün ne bekliyoruz? Bu sabah güçlü başlangıç yapan Asya piyasalarında ise şu saatlerde tarımdışı istihdam verisinin esasında Fed’in faiz artırım patikasını destekleyici tonda gerçekleştiği yönündeki görüşler ışığında kazançların kısmen geri verildiğini, ancak pozitif görünümün korunduğunu gözlemliyoruz. Bölge özelinde de Shanghai endeksinde %0,16 azalış görülürken, Japonya ve Güney Kore piyasalarının alıcılı seyir izlediğini takip ediyoruz.

Nikkei tarafında da %0,50’lik pozitif seyir izleniyor. Posco Holdings’in lityum işinin şirketin karlılığını artıracağı yönündeki beklentilerle batarya üreticisi şirketlerin hisselerinde görülen alımlar ışığında Kospi endeksinde kazançlar %1’e yaklaşıyor. Hang Seng endeksinde %0,28, Nifty 50 endeksinde ise %0,48 artış kaydediyor. ABD vadeliler cephesinde ise hafif satıcılı seyir takip ediyoruz. Bugün Avrupa piyasaları Paskalya sebebiyle kapalı olacak. Makro veriler cephesinde, Euro Bölgesi’nde Sentix yatırımcı güveni ve ABD’de toptan satış envanterleri, toptan ticaret satışları ve Fed Yetkilisi Williams’ın konuşması takip edilecek.

Gelecek gündemde neler var? Yarın Çin’de TÜFE ve ÜFE, Euro Bölgesi’nde perakende satışlar verileri öne çıkarken; ABD tarafında Fed yetkilisi Goolsbee’nin konuşması takip edilecek. Haftanın devamında ABD’de TÜFE ve ÜFE verileri, reel ortalama haftalık ve saatlik kazançlar, FOMC toplantı tutanakları, haftalık işsizlik maaşı başvuruları, devam eden başvurular, kapasite kullanım oranı, sanayi üretimi ve Michigan Üniversitesi verileri takip edilecek. Euro Bölgesinde ise sanayi üretim verileri, Almanya’da TÜFE, sanayi üretimi ve toptan satış fiyat endeksi izlenecek. Japonya tarafında ÜFE ve çekirdek makine siparişleri takip edilecek.

Cuma günü piyasalarda neler oldu? BIST 100 endeksi geçen Cuma günü %0,17 artışla 4.921,33 puandan başlangıç yaparken, gün içerisinde görülen karışık seyrin ardından %0,24 artışla 4.924,64 seviyesinden kapattı. Haftanın son işlem gününde 39,2 milyar TL’lik düşük işlem hacmi dikkat çekti. Bankacılık endeksi %0,12 azalışla negatif performans sergilerken, sanayi endeksi ise %0,58’lik artışla olumlu performans gösterdi. Bugün ne bekliyoruz? Geçen hafta 5.000 puanın üzerinde kar satışları ile geçiren endekste, yeni haftanın başlangıcında küresel pozitifliğin etkisi sınırlı kalabilir. Bugün Şubat ayı ödemeler dengesi ve işsizlik oranı takip edilecek. Cari işlemler dengesi Ocak ayında 9.85 milyar dolar açık vermişti. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı ise %9,7 seviyesinde açıklanmıştı. Gelecek gündemde neler var? Haftanın devamında Şubat ayı sanayi üretimi verileri takip edilecek.

Cuma günü ABD’de açıklanan resmi istihdam verileri büyük ölçüde beklentilerle uyumlu gerçekleşse de işsizlik oranının gerilemeye devam etmesi Fed’in faiz artırımına devam edebileceği yönündeki beklentileri destekledi. Hafta boyunca düşüş eğiliminde olan ABD 10 yıllık tahvil faizi Cuma günü 8 bp yükselişle %3,38 seviyesinden işlem gördü. Yurtdışı piyasaların kapalı olması nedeniyle Türkiye’nin Eurobond getirilerinde bir değişim izlenmezken, Eylül 2033 vadeli Eurobond faizi %8,74, 5 yıllık CDS 555 bp seviyesinden haftayı tamamladı. Döviz tarafında Euo/Dolar paritesi 1,09 seviyesinde tutunurken Dolar/TL 1,25 seviyesinin üzerinde işlem gördü. Yurt içi tarafta BIST Kesin Alım Satım Pazarında işlem hacmi 5,7 milyar TL seviyesine yükselirken 2 yıllık tahvil faizi 5 bp düşüşle %14,50, 10 yıllık tahvil faizi ise 35 bp düşüşle %10,32 seviyesinden günü tamamladı.

TL likidite tarafında TCMB 36 milyar TL’lik haftalık repo dönüşünü 55 milyar TL olarak yenilerken APİ ile haftalık repo fonlama tutarı 258 milyar TL seviyesine geriledi. Ayrıca TCMB aynı gün valörlü swap işlemlerinden 6,8 milyar TL ilave fonlama sağladı. TCMB swap işlemleriyle piyasayı fonlamaya devam ederken, Cuma günü itibarıyla yaşayan swap işlemleri toplamı önceki haftaya göre yaklaşık 6,7 milyar TL azalarak 707,9 milyar TL seviyesine geriledi ve ABD doları bazında da 37,2 milyar Dolar seviyesinde gerçekleşti. Swap ve haftalık repo dahil toplam fonlama tutarı ise önceki haftaya göre 15 milyar TL artarak 965,9 milyar TL seviyesinde oluştu. TCMB para politikası hedefleri çerçevesinde piyasa fonlama komposizyonunda swap ağırlığının önümüzdeki günlerde azalmaya devam etmesi beklenebilir.

TCMB Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğ’inde değişiklik yaptı. Resmi Gazete’de yayımlanan değişikliğe göre, Türk lirası mevduat/katılım fonunun toplam mevduat/katılım fonu içindeki payına göre ilave veya indirimli olarak menkul kıymet tesis edileceği ve menkul kıymet tesis oranının, hesaplanan paylardan düşük olanı; %60’ın altında kalan bankalar için 7 puan artırımlı, %60 ile %70 arasında olan bankalar için 5 puan indirimli ve %70 ve üzerinde olan bankalar için 7 puan indirimli olarak uygulanacağı açıklandı. Öncesinde Türk lirası mevduat/katılım fonunun toplam mevduat/katılım fonu içindeki payının %50 altında kalan bankalar 7 puan, %50 ile %60 arasında olan bankalar için 2 puan menkul kıymet oranına ilave ediliyordu. Aynı tebliğde TCMB kredilerde referans faiz katsayısının üst sınırını aşan krediler için ek menkul kıymet yükümlülüğünü %90’dan %150’ye çıkardı. Ayrıca yapılan eklemeyle TL bilanço yükümlülüğünde %70 kriterini karşılayan banka için kredi katsayısının ilk kademesindeki menkul kıymet yükümlülüğü uygulanmayacak.

TCMB Zorunlu Karşılıklar Tebliği’nde de değişikliğe gitti. Türk lirası mevduat/katılım fonunun toplam mevduat/katılım fonu içindeki payına göre belirlenen zorunlu karşılık oranlarına ilave olarak zorunlu karşılığın tesis edileceğine ve %60’ın altında kalan bankalar için 5 puan ilave edileceği belirtildi. Hazine nakit dengesi Mart ayında 32 milyar TL açık verdi, Şubat ayında 171 milyar TL açık vermişti. Yılın ilk çeyreğinde hazine nakit dengesi 257,8 milyar TL açık kaydetmiş oldu. Yerli elektrikli otomobil markası Togg, ürettiği ilk otomobilini düzenlenen teslim töreni ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teslim edildi. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde törenle Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’a takdim edilen yerli otomobilin rengi 'Anadolu' oldu.

FAO verilerine göre, Şubat’ta aylık bazda %0,6 gerileyen gıda fiyat endeksi Mart ayında aylık bazda %2,1, yıllık bazda da %20,5 geriledi. Global tahıl fiyatları endeksi Mart ayında aylık %5,6, global bitkisel yağ fiyatları endeksi ise aylık bazda %3,0 geriledi. Endekslerdeki gerilemede Karadeniz Tahıl Girişimi’nin, arzın fazla olmasının ve bastırılan ithalat talebinin etkili olduğu ifade edildi. Global şeker fiyatları ve et fiyatları endeksleri ise sırasıyla aylık bazda %1,5 ve %0,9 artış gösterdi. Hindistan, Tayland ve Çin’deki azalan şeker üretim beklentileri şeker fiyatlarındaki artışa yansımış oldu. BoJ başkanlığına Ueda Kazuo atandı. Mevcut BoJ Başkanı’nın görev süresinin hafta sonu itibarıyla son bulması nedeniyle yeni BoJ Başkanı olarak Ueda atanmış oldu. İlk politika kurulu toplantısını Nisan ayının sonunda gerçekleştirecek olan Ueda’nın Japonya’nın büyüme ve fiyat istikrarı tahminlerini bu toplantıda açıklaması bekleniyor.

AMB Yönetim Kurulu üyesi Knot, faiz artış sürecinin henüz bitmediğini çekirdek enflasyonun yaklaşık %6 olduğunu ve %3’lük faiz oranıyla enflasyonla mücadele edilemeyeceğini belirtti. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, son olarak 60 gün uzatılan Tahıl Koridoru Anlaşması'nın Rusya'nın tahıl ve gıda ürünlerinin sevkiyatında normalleşme sağlanmaması halinde bu sürenin sonunda bitebileceğini söyledi. Batı'nın Rusya'ya karşı tutumunu eleştirirken Lavrov, Batı’nın uluslararası alanda bir rakip görmek istemediğini, bağımsız ve egemen politika yürüten ülkelere karşı çeşitli faaliyetlerde bulunduklarını belirtti. Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Çin’i ziyaretinde iki ülke arasında sivil havacılık alanında anlaşmalar yapılarak Airbus’ın halihazırda Çin’de bulunan fabrikasına montaj hattı ekleyerek üretim kapasitesinin iki katına çıkacağı açıklandı.

Turkcell (TCELL, Nötr): Turkcell tarafindan yapılan KAP açıklamasında şirketin BTK ile imzaladığı ve 27 Nisan 2023 tarihine kadar geçerli olan GSM (2G) İmtiyaz Sözleşmesi'nin süresinin uzatılmasına ilişkin olarak yaptığı başvuru üzerine BTK'nın GSM İmtiyaz Sözleşmesinin süresinin 30 Nisan 2029 tarihine kadar uzatılmasına ve 900 MHz bandında Turkcell'e tahsisli frekansların kullanımına devam edilmesine karar verdiği belirtiliyor. Süre uzatım bedeli 120 milyon Avro (+ 21,6 milyon Avro KDV) olarak belirlenirken, bedelin peşinatına ve KDV'nin tamamına tekabül eden toplam 81,6 milyon Avro karşılığı 1,7 milyar TL tutarındaki ödeme geçtiğimiz Cuma günü peşin olarak gerçekleştirilmiş olup, kalan bedel 31,1 milyon Avro tutarında iki eşit taksitle (30 Nisan 2024 ve 30 Nisan 2025 tarihlerinde olmak üzere) 2 yıl içinde ödenecek. Ödemeyi takiben yasal onay süreçlerinin tamamlanması ve GSM İmtiyaz Sözleşmesi'nin süresinin uzatılması kapsamında tadil sözleşmelerinin imzalanması öngörülüyor. Cep telefonlarına ilk kez internet bağlantısını getiren ve şu an da ‘2G’ teknolojisi olarak kullanılmaya devam edilen GSM imtiyaz sözleşmesi operatörlere ek bedel yaratmasının öngörüler dahilinde olduğunu belirtmek isteriz. Operatörlere 20 yıllık verilen 3g ve ve 14 yıllık verilen 4,5 G’nin imtiyaz sözleşmesi 2029 yılında bitiyor. Başka bir deyişle 3Gve 4.5G’nin imtiyaz sözleşmesi için Turkcell ve Vodafone ‘un 6 yıllık bir açığı kalıyor. 2029 yılında ise tüm mobil operatörler tüm iletişim teknolojileri için tek bir imtiyaz sözleşmesi imzalayarak abonelerine hizmet vermeye devam edebilecek.

MLP Sağlık Hizmetleri (MPARK, Nötr): Şirket 7.04.2023 tarihinde pay başına 64,05 TL – 65,20 TL (ağırlıklı ortalama 64,67 TL) fiyat aralığından toplam 25.500 TL nominal değerli pay geri alımı gerçekleştirdi. Böylece toplam geri alınan payların sermayeye oranı %4,9208'e ulaştı.

Koza Altın (KOZAL, Pozitif): Koza Altın tarafından 31 Mart 2023'te KAP açıklamasındaki 2022 yılı Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Komisyonu (UMREK) raporunda, yıl içerisinde 206 bin ons altın üretilmesine rağmen mevcut rezervin 154 bin ons artış gösterdiği kamuoyuna duyuruldu. Ayrıca, Kayseri Kaşköy projesinde devam eden çalışmalar neticesinde, 31 Mart 2023 UMREK raporunda 614 bin ons altın potansiyeli yeni keşif kaynak olarak ifade edildi. Devam eden çalışmalarla bu kaynağın artarak piyasa değerinin yaklaşık 1,2 milyar dolara ulaşabileceği tahmin ediliyor. Yapılan keşfin 2024 yılında üretime geçilerek bilançoya katkı vermeye başlaması bekleniyor. Söz konusu altın rezervi toprak altından çıkarıldıktan sonra Kayseri'de bulunan Himmetdede tesislerinde işlenecek. Kaynağın piyasa değerinin şirketin 2022 yılı cirosunun 4,02 katına eşit olduğunu hesaplıyoruz. Şirketin üretim performansına ve dolayısıyla karlılığına olumlu etki edeceğini düşündüğümüz gelişmenin hisse performansına etkisini pozitif olarak değerlendiriyoruz.

Coca-Cola İçecek (CCOLA, Nötr): Şirket genel kurulu pay başına brüt 2,9485000, 2,6536500 TL net nakit kar payı ödemesini 22.05.2023 tarihinde dağıtılmasını onayladı. Açıklanan temettü tutarı hissenin son kapanış fiyatına göre %1,30 temettü verimliliğine işaret ediyor.

Kaynak: Halk Yatırım
Hibya Haber Ajansı