Dünyada En Ölümcül Bulaşıcı Hastalık
Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Dilek Akıncı, “Dünya Kuduz Günü” dolayısıyla önemli açıklamalarda bulundu.
Dünyada En Ölümcül Bulaşıcı Hastalık
Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
Dr. Öğr. Üyesi Dilek Akıncı, “Dünya Kuduz Günü” dolayısıyla önemli açıklamalarda bulundu.
Kuduz hastalığının dünyadaki en ölümcül bulaşıcı hastalık olduğuna vurgu yapan Dr. Öğr.
Üyesi Dilek Akıncı, kuduzu; “Kuduz hastalığı; en sık kedi, köpek gibi hayvanlar tarafından
ısırma ve tırmalama gibi yollarla bulaşan, beyin enfeksiyonu yaparak insanın ölümüne sebep
olabilen bir hastalıktır.” şeklinde tanımladı.
Kuduz Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Kuduz hastalığına neden olan virüsün, çoğunlukla enfekte hayvanların (kedi, köpek, sığır,
keçi, koyun, at, eşek gibi evcil hayvanlar ve yarasa, tilki, kurt, çakal, ayı, domuz, sansar,
kokarca, gelincik gibi yabani hayvanlar) ısırması, tırmalaması veya salyasının açık yaraya ya da
mukoza dediğimiz göz, ağız, burun içlerine temas etmesi yoluyla bulaştığını hatırlatan Dr.
Öğr. Üyesi Akıncı, kuduzun, sinir sistemini etkileyen ölümcül bir hastalık olduğunun altını
çizdi.
Kuduz virüsünün sinirler boyunca ilerleyerek beyne ulaştığını ve beyinde iltihaplanmaya
(ensefalit) yol açtığını söyleyen Akıncı, hastalığın belirtileri başladıktan sonra neredeyse %100
ölümcül seyrettiğini dile getirdi.
Kuduz Hastalığından Nasıl Korunulur?
Kısa sürede tedavi edilmezse önlenemez olduğunu vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Dilek Akıncı,
“Virüs vücuda girdikten sonra belirtiler başlamadan önce aşı ve immün globulin
uygulandığında hastalık engellenebilir. Ancak belirtiler başladıktan sonra şu anda bilinen
etkin bir tedavisi yoktur. Küresel bir halk sağlığı sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre
kuduz her yıl yaklaşık 59.000 kişinin ölümüne yol açıyor, çoğu Afrika ve Asya’daki çocuklar.
Önlenebilir olmasına rağmen ihmal edilmiş hastalıklar arasında sayılır.” dedi.
Kuduz Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Kuduz hastalığının başlangıcında ateş, halsizlik, baş ağrısı gibi grip benzeri hafif belirtiler
görüldüğünü ifade eden Dilek Akıncı, “Asıl klinik belirtiler ortaya çıkmadan kuduz tanısı
koymak güçtür. Isırılan yerde veya uzuvlarda ortaya çıkan uyuşma, yanma veya karıncalanma
hissi önemlidir. Uzuvlarda olan bu his yüze ve boyuna yayılım gösterebilir. Her vakada
görülmemekle birlikte kuduzun diğer beyin enfeksiyonlarından en önemli farkı budur.
Ardından sinir sistemi bulguları gelişir: Şiddetli huzursuzluk, saldırganlık, anksiyete, su
içememe (hidrofobi) ve yutkunma güçlüğü, ışık ve sese karşı aşırı hassasiyet, felç ve kas
spazmları gibi. Son aşamada koma ve ölüm meydana gelir.” şeklinde konuştu.
Evcil Hayvan Besleyenler Dikkat!
Kedi, köpek gibi evcil hayvanı olanların mutlaka hayvanlara kuduz aşılarını yaptırmaları
gerektiğini hatırlatan Düzce Üniversitesi öğretim üyesi, bu hayvanların aşı olana kadar da
özellikle vahşi hayvanların gezindiği yerlere çıkarılmamaları tavsiyesinde bulundu.
Riskli Temas Sonrası Ne Yapmalıyız?
Riskli temaslarda aşı ve kuduz serumu ile profilaksi uygulanmasının önemine dikkat çeken Dr.
Öğr. Üyesi Dilek Akıncı, “Bulaştırma ihtimali olan bir hayvan tarafından ısırılma veya
tırmalanma gibi virüs bulaşına sebep olan durumlarda ilk yapılması gereken yara bakımıdır.
Uygun bir şekilde yapılan yara bakımı kuduz virüsünü uzaklaştıran en önemli basamaktır ve
en kısa zamanda yapılmalıdır. Yara yeri zaman kaybetmeden bol, basınçlı su ve sıvı sabunla
iyice yıkanmalıdır. Yıkama işleminden sonra alkol veya iyotlu antiseptiklerden biri
kullanılmalıdır. Hatta yara bakımı acile başvurmadan önce olay olur olmaz yapılmalıdır.
Kanamalı bile olsa (şiddetli kanamalar hariç) yara bol sıvı sabunla uzun uzun yıkanmalı
ardından hortum gibi sıkılabilen bir aparatla basınçlı bir şekilde bol suyla durulanmalıdır. Bu
süreçte başka kişiye veya kendinize suyun sıçramamasına dikkat edilmelidir. Bazı sağlık
kuruluşlarında basınçlı su olmadığı için yıkama işlemi etkin yapılamayabilir ya da geç kalınmış
olabilir. Bu yüzden hasta veya yakınları olay olur olmaz bu yıkama işlemini yapmalıdır.
Yıkama işlemi çok etkilidir ancak tek başına koruyucu değildir. Yıkama sonrası zaman
kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bir diğer önemli konu da bulaş olan
hayvanın kuduz aşısı olup olmadığıdır, bu sebeple hayvanın aşı kartı da mutlaka hekime
gösterilmelidir. Mümkünse hayvan gözlem açısından bağlanmalı veya kapalı ortamda
tutulmalıdır.” diyerek riskli durumlarda hızlı ve bilinçli müdahalenin hayati önemi olduğunu
vurguladı.
Kuduz Hastalığı Önlenebilir mi?
Kuduzun önlenebilir bir hastalık olduğunu; ayrıca kuluçka süresinin de belirsiz ve genellikle
uzun olan bir enfeksiyon olduğunu söyleyen Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon
Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Dilek Akıncı, “Bu sebeple en
ideal olan acil müdahale olmakla birlikte aradan zaman da geçmiş olsa mutlaka bir sağlık
kuruluşuna danışılmalıdır.
Özetle kuduz, belirtileri başladıktan sonra kurtuluş şansı olmayan, sinir sistemini tahrip eden
ve ölümcül bir hastalıktır. Bu yüzden riskli temas sonrası derhal yara temizliği, aşı ve
gerekiyorsa immün globulin uygulaması hayat kurtarıcıdır.” diyerek kuduza karşı herkesin
bilinçli ve duyarlı davranması tavsiyesi ile sözlerini sonlandırdı.
