ÇOCUKLARDA AYRILIK KAYGISINA KARŞI 10 ÖNERİ

Başlık: Çocuklarda Ayrılık Kaygısı: Okula Başlangıçta Ailelere 10 Altın Öneri

Uzman Klinik Psikolog Müjde Yahşi, çocuklarda sıkça rastlanan ayrılık kaygısı ve okula başlama sürecinde ailelerin dikkat etmesi gerekenler hakkında değerli bilgiler paylaştı. Yahşi, okulun çocuk için bireyselleşme ve sosyalleşme yolunda atılan ilk önemli adım olduğunu vurguladı. Okul, çocuğun anneden ilk defa uzun süre ayrı kaldığı ve farklı insanlarla etkileşim kurduğu bir ortamdır. Bu ilk ayrılık, doğal olarak bir miktar kaygı yaratabilir ve bu durum oldukça normaldir. Ancak, bu kaygı belli bir sürenin ardından devam ediyorsa, şiddetleniyorsa ve fiziksel belirtilerle (karın ağrısı, mide bulantısı gibi) kendini gösteriyorsa, Ayrılık Kaygısı Bozukluğu olarak adlandırılan bir durumdan şüphelenilebilir.

Müjde Yahşi, ailelerin çocuklarını bu kaygıdan korumak için alabileceği önlemleri 10 önemli maddede özetliyor ve bu maddelerle ailelere yol gösteriyor.

Okul Seçimi ve Hazırlık Süreci

Yahşi’ye göre, çocukların okula sağlıklı bir başlangıç yapabilmesi için atılması gereken ilk adımlar, doğru okul seçimi ve ön hazırlık sürecini kapsar. Öncelikle, 3 yaşından önce çocukların okula değil, annenin sıcaklığına ve güvencesine ihtiyaç duyduğunu belirtiyor. Bu nedenle, 3 yaş altı çocukların okula gönderilmesi, ileride ayrılık kaygısı sorunlarını tetikleyebilir.

Çocuğun okul ortamına uyum sağlaması için tuvalet eğitimi gibi temel öz bakım becerilerini kazanmış olması da kritik önem taşıyor. Bezden, emzikten ve ebeveyn odasından ayrışmakta zorlanan bir çocuk, anneden de ayrılmakta güçlük çeker. Yahşi, okul fobisi olarak bilinen durumun aslında anneden tam olarak ayrışamamaktan kaynaklandığını ifade ediyor.

Okul seçiminde ise, okulun fiziksel olanaklarından çok, öğretmenin niteliklerinin ön planda tutulması gerektiğini vurguluyor. Öğretmenin lisansı, tecrübesi, donanımı, şefkatli yaklaşımı ve güven veren duruşu, çocuğun okula adaptasyonunda kilit rol oynar. Yahşi ayrıca, 3-6 yaş arasındaki çocukların cinsel kimlik gelişimlerinin kritik bir dönemde olduğunu belirterek, sınıf mevcudunun kız ve erkek dağılımının orantılı olmasına dikkat edilmesi gerektiğini söylüyor.

Veda Anı ve Duygusal Yönetim

Çocuğun okula bırakılması sırasındaki veda anı ve sonrasında sergilenen tutumlar, kaygının yönetimi açısından büyük önem taşır. Uzman Psikolog Yahşi, mümkünse ilk başlarda çocuğu okula annenin değil, babanın veya bir baba figürünün bırakmasını öneriyor. Bu durum, çocuğun anneden ayrışma sürecini kolaylaştırabilir.

Ağlayan bir çocukla vedalaşırken, öğretmene güven duymak ve bu güveni çocuğa yansıtmak çok önemlidir. Eğer bir aile öğretmene güven duymuyorsa, o okula devam etmenin çocuk için faydalı olmayacağını belirtiyor. Vedalaşma sırasında gereğinden fazla duygusal tepkiler vermekten (gurbete uğurlar gibi öpüşmeler, sarılmalar gibi) kaçınılmalıdır. Bu tür abartılı vedalar, çocuğun kaygısını artırabilir. Aynı şekilde, “Bak şimdi gidiyorum, birazdan geleceğim” gibi ikna etme çabalarıyla zaman kaybedilmemesi gerektiğini vurguluyor.

Bazı ailelerin yaptığı, çocuğu okula ve öğretmene alıştırmadan aniden bir anda sınıfa bırakmak da doğru bir yaklaşım değildir. Yahşi, “Ağlar ağlar, susar” düşüncesiyle çocuğun birdenbire öğretmenin kucağına atılmasının, onun güven duygusuna zarar verebileceğini belirtiyor.

Alışma Süreci ve Psikolojik Destek

Çocuğun okula kolay alışması için yapılan bazı yaygın hatalara da değinen Yahşi, kardeşlerin, kuzenlerin veya arkadaşların aynı sınıfa konulmasının her zaman olumlu sonuçlar doğurmayabileceğini ifade ediyor. Bu durum, çocuğun bireyselleşme sürecini engelleyebilir ve bağımlılığı artırabilir.

Son olarak, oyun, hikaye ve kukla gibi ritüellerle çocuğun duygularını düzenlemeye yardımcı olunmasını öneriyor. Bu aktiviteler, çocuğun iç dünyasındaki karmaşık duyguları ifade etmesine ve anlamlandırmasına olanak tanır. Çocuğun kaygısı, ailelerin doğru yaklaşımları ve desteğiyle yönetilebilir ve okulun keyifli bir başlangıç noktası olması sağlanabilir.