ZEYTİNYAĞI İHRACATINDA EN BÜYÜK SORUN MARKASIZLIK

AYVALIK TİCARET ODASI BAŞKANI ALİ UÇAR:

Reklam

“ZEYTİNYAĞI İHRACATINDA EN BÜYÜK SORUN MARKASIZLIK”

Dünyanın en iyi 3 zeytinyağından birine sahip Ayvalık’ta “20. Ayvalık Uluslararası

Zeytin, Hasat ve Turizm Festivali”, 16-19 Ekim tarihleri arasında “Turizmin Değeri,

Zeytinyağının Başkenti Ayvalık’ta Buluşalım” sloganıyla düzenlendi. Festivalde

açıklamalarda bulunan Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar, “Sadece dökme

ihracatı kısıtlayarak sonuç alamayız. Zeytinyağı ihracatımızda en temel sorun,

markasızlık ve plan eksikliği. Ne yazık ki toplam ihracatın yalnızca yüzde 30’u

ambalajlı, kalan yüzde 70’i dökme şekilde yurt dışına satılıyor. Türkiye, zeytin ağacının

bereketini dünyaya sunmak istiyorsa, artık planlı bir ihracat modeliyle hareket etmeli

dedi.

Ayvalık, 2 milyon adede yaklaşan zeytin ağacı varlığı, 1 milyon 180 bin adedinin 300 yaş

üzerinde olması ve 600 yaş üzeri 61’i tescilli olmak üzere 81 adet anıt ağacıyla kaliteli

zeytinyağının başkentidir. Ayvalık aynı zamanda dünyanın en ünlü 3 zeytinyağı noktasından

da biridir. Ayvalık Ticaret Odası tarafından ilki 1971 yılında kutlanan “Ayvalık Uluslararası

Zeytin, Hasat ve Turizm Festivali”, 16-19 Ekim tarihleri arasında 20. kez “Turizmin Değeri

Zeytinyağının Başkenti Ayvalık’ta Buluşalım” sloganıyla düzenlendi. Ayvalık Ticaret Odası,

Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, Ayvalık Belediyesi ve diğer oda ve kurumlar tarafından

desteklenen festival hakkında bilgi veren Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar, “Türkiye

2022-2023 döneminde 150 bin ton ile 725 milyon dolar, 2023–2024 döneminde dünya

genelinde 120 ülkeye toplam 75 bin ton zeytinyağı ihraç ederek yaklaşık 506 milyon dolar

gelir elde etti. Ayvalık da zeytinyağının hem üretiminde hem de satışında önemli rol alıyor.

Türkiye’nin en büyük zeytinyağı ihracatçıları kentimizde bulunuyor ve en önemlisi de yüksek

katma değerli ihracatın merkez kenti konumundayız. Ayvalık Zeytinyağı’nın Avrupa Birliği

tescil süreci devam ederken Ayvalık da Türkiye’de en çok zeytinyağı markasına sahip olan

kenti konumundadır. Bu sene Türkiye genelinde 200-250 bin ton arasında rekolte bekliyoruz.

Geçen yıla göre sektörümüzde ‘yok yılı’ olarak tabir edilse de geçmiş yıl rekor üretimden

devreden 200 bin ton stoğumuzla bu yıl herhangi bir arz sıkıntısı oluşmayacaktır. 2025-2026

sezonu sıkılan ilk hasat sızma zeytinyağlarımızın nefaseti ve kalitesi mükemmel” dedi.

Aytar Cad. Ufuk Apt. No:16 D:1 LEVENT/İSTANBUL Tel: 0 (212) 269 16 73-74 Fax: 0 (212) 269 16 74

“Ambalajlı ihracat için kota getirilmeli”

Türkiye’nin zeytinyağı ihracatında yaşanan dalgalanmalar ve sektörel belirsizlikler,

üreticilerin “dökme satış”tan kurtulup ambalajlı ihracata yönelmesini her geçen yıl daha da

zorlaştırıyor. “Zeytinyağı ihracatımızda en temel sorun, markasızlık ve plan eksikliği. Yıllardır

dökme satışla ilerliyoruz ama bu bizi ileriye taşımıyor. Hedef pazarları önceden belirleyip, o

pazarlara özel stratejiler geliştirmeden, yalnızca dökme ihracatı kısıtlayarak sonuç almak

mümkün değil. Çünkü her pazarın dinamiği farklı. Örneğin Japonya ile Amerika’ya aynı

şekilde ihracat yapamazsınız. Öncelikle hedef ülkeleri tespit edip, bu ülkelere yönelik

tanıtım, ambalaj ve markalaşma çalışmaları yürütmeliyiz. Devlet destekleri de bu odaklara

yönlendirilmeli. Ancak bizde genellikle planlama geriden geliyor, oysa strateji önceden

belirlenmeli” diyen Ali Uçar, ambalajlı ihracatı teşvik etmenin en etkili yolunun kota sistemi

olduğunu belirterek sözlerine şöyle devam etti: “Yani bir firma 100 birim ihracat yapıyorsa,

bunun en az 20 birimini ambalajlı olarak gerçekleştirmesi zorunlu hale getirilmeli. Böylece

hem markalı ürünlerin payı artar hem de ülke olarak yeni pazarlara ulaşmamız kolaylaşır. Ne

yazık ki toplam ihracatın yalnızca yüzde 30’u ambalajlı, kalan yüzde 70’i dökme şekilde yurt

dışına satılıyor. Bu tablo sürdürülebilir değil. Katma değeri biz değil, yağı bizden alan ülkeler

kazanıyor. İspanya bizim yağımızı ambalajlayıp dünyaya sattı. En büyük hatamız buydu.”

Rekabet zorlaşıyor

İspanya, Tunus ve Fas’ın düşük maliyetlerle üretim yaptığına dikkat çeken Ayvalık Ticaret

Odası Başkanı Ali Uçar, “Yüksek üretim maliyetleriyle rekabet etmeye çalışıyoruz.

Geçtiğimiz yıl ihracat yasağı nedeniyle birçok kontrat iptal edildi. Bu da uluslararası pazarda

Türk zeytinyağına olan güveni sarstı. Fiyat tutmayınca hem ihracatçı hem üretici zarar

görüyor. Üreticilerin en büyük sıkıntı maliyet baskısı. Zeytinin toplanması kilogram başına

ortalama 90 TL’ye mal oluyor, satış fiyatı ise 40 TL civarında. Üretici maliyetini

karşılayamadığı için ya yağını bekletiyor ya da azar azar piyasaya sürüyor. Bu da hem fiyat

istikrarını bozuyor hem de ihracatı daraltıyor” dedi.